(Cadn.com.vn) - Nhóm thánh chiến Jabhat Fateh al-Sham (JFS) hay còn gọi là Mặt trận Al-Nusra tại Syria đã chính thức chấm dứt quan hệ với Al-Qaeda hồi cuối tháng 7-2016 sáp nhập với 4 phe phái nhỏ hơn tại Syria và đổi tên thành Tahrir al-Sham.

Thủ lĩnh của nhóm thánh chiến mới này là Hashim al-Shaikh (còn gọi là Abu-Jabir), kẻ từng là người đứng đầu nhóm phiến quân Hồi giáo hùng mạnh Ahrar al-Sham. Ahrar al-Sham bất hòa với JFS ở miền bắc Syria và từ chối gia nhập Tahrir al-Sham.

Hôm 9-2, al-Shaikh gửi đi thông điệp đầu tiên của nhóm, trong đó y nhấn mạnh, Tahrir al-Sham hoạt động độc lập và không phải là phần mở rộng của các tổ chức và phe phái cũ. Bằng cách tái khẳng định bản thân một lần nữa, JFS dường như cố gắng rút khỏi Al-Qaeda và tham gia nhiều hơn vào cuộc nổi dậy ở Syria. Thủ lĩnh JFS Abu Mohammed al-Julani không được đề cập đến trong bất kỳ thông điệp nào của Tahrir al-Sham, song nhiều người tin rằng, y đang là chỉ huy quân sự của nhóm.

Thủ lĩnh của Tahrir al-Sham, Abu-Jabir, kêu gọi các nhóm phiến quân khác gia nhập. Ảnh: BBC

Hợp nhất hoàn toàn

JFS tuyên bố thành lập Tahrir al-Sham (có nghĩa là Tổ chức giải phóng Levant) thông qua Telegram. Tuyên bố khẳng định các nhóm thành viên sẽ “hợp nhất hoàn toàn” trong nhóm thánh chiến mới. Điều này tiếp tục được khẳng định trong thông điệp gần đây của al-Shaikh, trong đó mô tả Tahrir al-Sham là “nồi lẩu cho tất cả các phe phái”. Ngoài JFS, Tahrir al-Sham gồm: Phong trào Nur al-Din Zinki (một trong các phe phái đối lập quan trọng nhất ở Aleppo), Mặt trận thánh chiến Ansar al-Din, Nhóm Jaysh al-Sunnah ở Homs; và Liwa al-Haqq (hoạt động ở Idlib, Aleppo và Hamah).

Tahrir al-Sham cũng nhận được sự ủng hộ của 6 giáo sĩ thánh chiến nổi bật tại Syria, trong đó có Abdullah al-Muhaisini. Các giáo sĩ đã ký một tuyên bố riêng khẳng định tham gia Tahrir al-Sham.

Hashim al-Shaikh

Hashim al-Shaikh được chỉ định là thủ lĩnh Ahrar al-Sham sau khi toàn bộ chỉ huy của nhóm bị tiêu diệt trong vụ đánh bom tháng 9-2014. Y giữ ghế thủ lĩnh cho đến tháng 9-2015.

Abu-Jabir sinh năm 1968 ở Aleppo, Syria. Y được cho là đã chiến đấu cho Al-Qaeda tại Iraq dưới thời thủ lĩnh Musab al-Zarqawi và giúp các phần tử thánh chiến Syria tới Iraq. Báo cáo cho thấy, y bị bắt tại Syria và là một trong nhiều phần tử Hồi giáo ra tù vào năm 2011.

Việc chỉ định Abu-Jabir làm thủ lĩnh của Tahrir al-Sham cho thấy đỉnh cao của sự căng thẳng giữa các thành viên ôn hòa và cứng rắn trong nhóm, vốn leo thang trong những tháng gần đây do những bất đồng về việc sáp nhập JFS.

Khi nỗ lực hợp nhất JFS và Ahrar al-Sham thất bại, những thành viên bảo thủ trong Ahrar al-Sham, trong đó có một số nhân vật nổi bật dưới sự chỉ huy của Abu-Jabir đã đào thoát sang Tahrir al-Sham. Điều này khiến Tahrir al-Sham trở thành đối thủ của Ahrar al-Sham.

Giấc mơ còn xa

Trong thông điệp, Abu-Jabir thúc giục các phe phái khác “quên đi quá khứ” và tham gia vào nhóm mới với mục tiêu tiếp tục chiến đấu cho đến khi mục tiêu của cuộc nổi dậy được thực hiện và chính phủ Syria bị lật đổ. Tuy nhiên, quan điểm bác bỏ các cuộc đàm phán với chính phủ Syria có thể khiến một số phe phái muốn tham gia vào Tahrir al-Sham phải suy nghĩ lại.

Việc Mặt trận Al-Nusra tuyên bố thành lập nhóm mới và đổi tên diễn ra trong khoảng thời gian tương đối ngắn. Al-Nusra cắt đứt quan hệ với Al-Qaeda và thành lập nhóm Jabhat al-Fateh Sham vào cuối tháng 7-2016. Những động thái mới này thể hiện nỗ lực của nhóm trong việc nhúng chân sâu hơn vào các cuộc nổi dậy ở Syria. Tuy nhiên, sáng kiến mới nhất này là dấu hiệu cho thấy giấc mơ chiến thắng của nhóm dường như đã thất bại, ít nhất là tại thời điểm này.

An Bình
(theo BBC)